Jezus duldde geen geldwisselaars in de tempel. Hij gooide hun tafeltjes met munten en al resoluut om. Hij verdroeg niet dat die schlemielen geld verdienden aan god. Voor de tollenaars, zeg maar de belastingambtenaars, was hij milder. Denk maar aan de bekende uitspraak : “geef aan de keizer wat de keizer toekomt en aan god wat god toekomt.’ Ik heb dat altijd een eigenaardige uitspraak gevonden, vooral ook de volgorde. Me dunkt dat die regel, en niet enkel in christelijke landen, goed is opgevolgd. De vraag is alleen, wat komt de keizer toe en wat god? Dat werd niet nader vermeld. Nu is het aandeel van god in de loop der jaren flink geslonken. Dat van de keizer i.c. de overheid is almaar toegenomen, samen met dat van hun personeel en niet te vergeten de geldwisselaars-handelaars. Laten we die gewoon bankiers en kooplui noemen.
Omdat de schuldenlast van de staten sinds corona astronomische tekorten vertoont is men blijkbaar van alle kanten op zoek naar inkomsten, vooral die via verborgen belastingen. Van de auto als melkkoe is de hele energiesector nu kudde melkvee geworden. Met de fenomenaal gestegen prijzen van gas en elektriciteit werden er ons plots van bewust dat die luxe-BTW van 21% ook op dit onmisbaar verbruik werd toegepast. Verder werd ook nog het ingenieuze cliquetsysteem ingevoerd. Dat alleen al bracht ettelijke miljarden op aan de staat. Eerst gold het enkel voor diesel – de broeikasgassen, weet je wel –, dan voor benzine en diesel, dan een omgekeerd cliquetsysteem, dan weer afgeschaft en sinds 2015 weer in voege, enkel voor diesel, vanwege de stikstof uiteraard, want qua CO2 scoort die in feite beter dan benzine. Je hebt dan ook nog kwieten die in de propaganda-talkshows komen beweren dat de prijs nog hoger zou moeten zijn. Voor straf zou ik die een energiemeter geven.
Wat de belastingen betreft komen de vennootschappen er nog goed van af. Het hoogste tarief is 25%, het laagste 15%. De gewone burger in loondienst komt er heel wat bekaaider af, want hij zit al snel aan 45 en 50% en daar hoef je als koppel geen riant inkomen voor te hebben.
Maar geen nood, dezer dagen kunnen we onze woede hierover ventileren door de Pandora Papers te lezen, althans dat gedeelte dat ons door de betrokken kranten in mondjesmaat worden toebedeeld. In advertentieland noemen ze zoiets “teasers”. En ik weet niet, ben ik nu alleen, of bent u ook niet verbaasd als de verdachten worden bekendgemaakt. Vermeende verdachten weliswaar, want ik vermoed dat net zoals bij de Panama Papers, de meeste constructies perfect legaal zijn. Onethisch misschien, maar daar houdt de rechtbank geen rekening mee. Het is ook niet ondenkbaar dat politieke afrekeningen ook van de partij zijn. Die Tsjechische presidentskandidaat die minder Europees gezind is was er toevallig ook bij.
Hetzelfde gevoel overvalt me bij het horen van de klokkenluider van Facebook, die haar vorige werkgever verweet dat alles om winst draaide en niet om veiligheid. So what? Laat de aandelenmarkt zich iets gelegen aan onethisch gedrag? Ik zou eerder zeggen dat het juist wordt beloond. Als een onderneming het slecht doet en daardoor een massa werknemers ontslaat, dan stijgt het aandeel in waarde, of niet soms? Bovendien spelen die sociale media als bliksemafleider voor de staat. De controle wordt bij hen gelegd, zodat de politiek de handjes proper houdt. Even name-and-shame spelen, Markje pikt het wel.
Ik weet nog altijd niet wat de keizer toekomt. Ergens in de vorige eeuw moesten sommige rijkaards 70 tot zelfs 90% belasting betalen, wat ik nu ook wat overdreven vind. In een oud filmfragment zag ik dat Astrid Lindgren, die toen met Pippi Langkous, wel wat centjes verdiende, hierover verbolgen was. Ze had met andere auteurs een strijdbare vereniging opgezet om dit onrecht van de baan te helpen. Ach ja, je moet nooit overdrijven. Want dan gaan mensen toch andere oplossingen zoeken. Als loontrekkende of kleine zelfstandige zie je dan wel wat in zwartwerk. In het eerste geval wordt je belasting immers vooraf afgeroomd en dan is een offshoreconstructie geen oplossing. In het tweede geval bepaalt de belastingdienst zelf je zakencijfer. Dit werd nog maar eens duidelijk in het geschil over het aantal pintjes dat in een ton zat. De cafébazen wonnen het pleit. Ik ben er ook zeker van dat meer mensen van ontduiking of ontwijking zouden gebruik maken, als dat zou gaan. Want we krijgen niet echt rekenschap van de uitgaven die met onze zuurverdiende centjes gedaan worden. En zelf iets inleveren blijkt ook een moeilijke zaak. Van de schamele 5% die parlementsleden zouden moeten inleveren was, ondanks unanieme goedkeuring, na twee jaar nog niets in huis gekomen. Over een eventuele bijdrage van de regeringsleden was zelfs niet gesproken. Als je wil dat je kudde de lasten naar vermogen draagt, geef dan het goede voorbeeld, beste herders. Zeker nu de winter voor de deur staat.
