De film van Richard Attenborough, die nog steeds te bekijken valt op onder meer Play More, vertelt het heroïsche verhaal van hoe een kleine, tengere Indiër met geweldloze actie de Britse kolonisator tot onafhankelijkheid van zijn vaderland dwingt. Dat is het officiële verhaal en het is ook juist. Ghandi, een jonge jurist die in Engeland studeerde, ging hierna eerst naar Zuid-Afrika – waarom, dat weet ik niet – waar hij de discriminatie tegenover de Indische mens aan den lijve ondervond. Die tijden zijn tussen haakjes veranderd, want Indische zakenlui spelen nu een grote rol in dit land, met de nodige corruptie. Ghandi keert dan terug naar India waar hij zijn geweldloze strijd verder zet. Geleidelijk aan zal hij van de westerse universitair veranderen in een Indische wijze man, die sober leeft en de politieke en spirituele leiding van zijn land in handen neemt. Het is moeilijk om te ontdekken in hoeverre hij een rol speelt, maar dat is zo voor alle helden die door de massa worden vereerd. Soms merken de helden zelf het verschil niet meer. Het verloop is bekend. De weerloze burgers die zich door het brute geweld van de kolonisator laten neerknuppelen wekken over de hele wereld weerzin op. Zodanig dat het tanende grote Britse rijk wel moet toegeven. Bovendien zorgen de Amerikaanse zendelingen en media ervoor dat de heroïsche avonturen van de ongehoorzame burgers en hun leider breed worden uitgesmeerd in de pers. Uiteraard breken na de proclamatie van de onafhankelijkheid van India bloedige onlusten uit. Door de burgeroorlog tussen hindoes en moslims worden lelijke wonden geslagen. Als dan beslist wordt om de moslims de eigen staat, Pakistan, te geven, vindt de grootste volksverhuizing plaats die de moderne tijd heeft gekend. Van de ene dag op de anderen moeten talloze gezinnen van India naar Pakistan en vice-versa verkassen, met overvolle treinen waar mensen worden platgedrukt of te voet in lange karavanen in tegengestelde richting, die dan onderweg met mekaar slaags geraken. Miljoenen mensen waaronder moeders met jonge kinderen laten er het leven. Ghandi ziet dan geen andere uitweg meer dan in hongerstaking te gaan, totterdood als er geen vrede komt. Uiteindelijk komen de partijen tot een vergelijk en kalmeert de toestand. Nog geen jaar na de oprichting van de onafhankelijke staten India en Pakistan werd Ghandi door een aanslag om het leven gebracht.
Als je voorbij de emotionele beroering van het verhaal kijkt, merk je dat dit verhaal een soort van blauwdruk is voor regimewissels, koloniale en andere. Er wordt onrust gezaaid in een land dat daar op dat moment vatbaar voor is en dan is er een iconische figuur die de zaak voor mekaar krijgt, liefst zonder al te veel vernielingen, als dat gaat. De dekolonisatie, die vooral de economie van de Britse en Europese naties trof, was toen al bezig, want na de tweede wereldoorlog was het tijd voor een nieuwe wereldorde. In een groot land als India, met zoveel mensen van diverse gezindten, zou een machtswissel zonder economische gevolgen geen sinecure zijn. Ghandi heeft er dan ook voor gezorgd dat het gevaar van een eeuwige burgeroorlog bedwongen werd. Dat was een zegen voor de Indiërs, daar moeten we niet aan twijfelen, maar ook een zegen voor het grootkapitaal. De buitenlandse invloed op de Indiase economie is nog steeds bijzonder groot. Ghandi zou daar niet mee hebben ingestemd. Zopas hoorde ik nog dat door de intensieve landbouw en haar agressieve pesticides zo’n 400.000 Indiase boeren zichzelf van het leven benamen.
In Zuid-Afrika werd grosso modo dezelfde weg gevolgd. Ook daar zorgde Mandela voor de zachte oplossing met de waarheidscommissies en de vereniging van de bevolking door die legendarische wedstrijd van het WK rugby in Johannesburg. Eens te meer een pragmatische oplossing die de economische touwtjes in dezelfde westerse handen liet. De oorspronkelijke bevolking kwam nu wel politiek aan zet, maar de echte macht, die van de bankiers, bleef onaangetast. Het enige verschil was dat er nu ook arme blanken kwamen. De dekolonisatie van Rhodesië, het huidige Zimbabwe, toont dan weer aan wat er gebeurt als de redder des vaderlands ook naar economische souvereiniteit streeft. Niets dan burgeroorlogen, corruptie, torenhoge inflatie, mislukte oogsten, epidemieën, economische sancties van het westen, verarming, hongersnoden, kortom dikke miserie. Nudging, maar dan van het harde soort. Je zou al voor minder moedeloos worden. Het lijkt er op dat er tegen de ijzeren hak van de laars niet veel te beginnen is. Wat je ook doet, het komt steeds op hetzelfde neer. Welke beslissing je ook neemt, de nevenschade is niet te overzien en brengt je enkel weer terug naar “Start”, zonder 200 euro evenwel. Op het einde van zijn documentaire “Monopoly. Who owns the world” toont Tim Gielen twee fragmenten: een van John Lennon waarmee hij deze tirannieke club voor gekken en maniakken verslijt en een van JFK die ons eveneens waarschuwt voor de verwerpelijke technieken die het militair-industrieel complex gebruikt. Niet lang daarna worden ze vermoord, de speech van JFK verschijnt op de voorpagina, naast het artikel van de aanslag. De “deep state” zoals deze ook wordt genoemd is vandaag geen schaduwregering meer, maar de échte wereldregering die daar als dusdanig ook voor uitkomt.
Zou de VRT, nu ze ook in de klappen deelt, dit eindelijk begrijpen? De stelselmatige afbouw van wat volkscultuur is bestaat immers al langer dan vandaag. De staking die door hun vakbond werd georganiseerd is al bij voorbaat verloren. De dubieuze rol die deze zogenaamde voorvechters van de werknemer spelen is overduidelijk. Het komt eveneens neer op grab-sharing. Want overheidsdiensten worden door ons, de burger, gefinancierd en elke verhoging van budgetten of niet-uitgevoerde besparing bij de overheid komt ten laste van de burger, die geen machtige lobbygroep ter beschikking heeft. Nu vraagt die overheidsdienst onze steun omdat een populaire soap naar een extern productiebedrijf zou gaan. Dat terwijl hun collega’s of zijzelf externe productiehuizen oprichten en zich als zelfstandige laten betalen. Hoe hebben zijn ons gesteund tijdens de corona-ellende wanneer virologen ons angst kwam aanjagen? Waar bleven ze toen oudjes stierven zonder hun kinderen te mogen zien? Toen rustige betogers werden vertrappeld door paarden, aangevallen door politiehonden? Zullen zij ons verdedigen wanneer de verpaupering van Vlaanderen zich verder zet? Of blijven ze hun kijkers en luisteraars in slaap wiegen met optimistische geluidjes en verhaaltjes uit Fabeltjesland? De blauwdruk voor de machtswissel wordt nu ook in Europa gevolgd, zij het iets minder brutaal en bloederig. Oekraïne is immers nog wat ver van mijn bed. Maar het komt dichtetbij, beste radio- en tv-makers. Welkom in de nieuwe wereldorde.
Toch moeten we niet wanhopen. Zelfs als je een gemeenschap ontdoet van zijn tradities, cultuur, natuur en pure menselijkheid, dan nog blijven we moeders, vaders, zonen en dochters, al dat gendergeweld ten spijt. Hoe verschillend we er ook uit mogen zien, er is meer dat ons bindt dan dat ons scheidt. Dat is wat John F. Kennedy echt bedoelde toen hij zei “Ik bin ein Berliner”. Dat is ook wat John Lennon echt bedoelde toen hij zong “I hope some day you ‘ll join us, and the world will live as one”. Het is niet de parodie die onze werelddictators ervan gemaakt hebben. (3 juni 2022)
