Toen Luc De Vos zijn Mia zong regeerde de middenstand het land. Nu verdwijnt die net als de middenklasse tegen sneltempo. Je hoorde het de econoom van dienst uitleggen op de radio. De stijging van de gasprijzen zal vooral de lagere middenklasse pijn doen. De armen worden gesust met een sociaal tarief. Degenen die nu nog net het hoofd boven water kunnen houden zullen al snel het precariaat vervoegen en aldus ook van dat sociaal tarief kunnen genieten. Mooi geregeld. Of niet?
Omdat in de huishouding van een staat alles met alles verband houdt, heeft één ingreep vaak onbedoelde gevolgen. Alle producten zullen duurder worden, door de gestegen prijzen voor benzine, diesel, gas en elektriciteit. De indexverhoging is altijd te klein en komt te laat om verarming te voorkomen. Vooral ondernemingen met hoge energiebehoeften, bijgevolg de verwerkende nijverheid en ook steeds meer de landbouw, zullen bij bosjes vallen.
Een maatschappij met een sterke, grote middenklasse is een welvarende, gelukkige en stabiele maatschappij. Dat heeft Thomas Piketty in zijn bestsellers al met cijfermateriaal aangetoond. De economie floreert er, de misdaad loopt terug en de burgers nemen actief deel aan het politieke leven zoals het in een democratie hoort. Het Scandinavische model was hiervoor exemplarisch en heeft ook het langst standgehouden. Een zelfzeker volk was uiteraard een gevaar voor een autoritaire kliek die mensen zwak, afhankelijk en controleerbaar wenste. Wat na de wereldoorlogen begon kreeg de eerste barsten al in de jaren zeventig van vorige eeuw. De genadeslag kwam in de jaren tachtig met de Chicago School en hun posterboy Ronnie en postergirl Maggie.
In de film van Ken Loach, “Sorry we missed you” onlangs op Canvas, wordt het leven van een gezin uit de lagere middenklasse geschetst, dat probeert te overleven in de nadagen van deze sociale putsch. De man is een bouwvakker, veelzijdig en niet bang om de handen vuil te maken, die uiteindelijk moet solliciteren bij een koerierbedrijf. De manager van het ding heeft geen interesse in zijn ervaring. Wat hem interesseert is een continue, supersnelle werkstroom, zonder onderbrekingen en extra kosten. De werknemers zijn schijnzelfstandigen die zelf voor de bestelwagen moeten opdraaien en elke tegenslag zelf moeten opvangen. Dat de pakjes op tijd worden bezorgd is de enige bekommernis. Ik zag de man naar de voordeur van zo’n klant lopen en ik schaamde me. Dat had ik ooit ook gezien, toen ik een pakje kreeg, heel laat in de avond hoewel ik daar niet echt om gevraagd had. Ik kreeg toen een wrang gevoel en nam me voor om nog zo weinig mogelijk thuis te laten bezorgen. Maar dan nam ik ook weer het werk af van die koeriers, een dilemma. Toch doe ik het, nog liever in een postpunt of winkel laten afgeven, of beter nog in winkels kopen. Minder en duurzamer kopen is het beste, maar ook hier weer, minder werk, dus dilemma.
De vrouw in de film is een, wat men nu een verzorgende noemt, die oude en zieke mensen thuis gaat helpen. Ze heeft geen auto meer, want die is verkocht om de bestelwagen van de man te kopen, en doet alles met het openbaar vervoer. Daardoor kan ze niet meer op tijd thuis zijn voor haar kinderen, net als haar man die ook lang uren klopt. Ze hebben een tienerzoon en iets jongere dochter, een koningswens. Hoewel ze moe en wanhopig zijn, blijven ze hun werk met inzet uitvoeren en blijven ze de schoolprestaties van hun kinderen opvolgen. Als de jongen dwars ligt en in de problemen komt, zie je de neergang inzetten. De man kiest voor zijn gezin en staat op het punt zijn werk te verliezen. De vrouw wordt almaar moedelozer. De zoon komt tot inkeer. Maar misschien is het al te laat. De film heeft een open einde. Maar ik vermoed dat het ondanks alles wel goed komt. In betere tijden zou dit een prachtig en gelukkig gezin zijn geweest. Ik herinner me nog de tijd dat een gewone arbeider met één inkomen zo’n bel-étage woning, – je weet wel, garage onderaan en living boven – kon kopen. Zijn vrouw hoefde zelfs niet of deeltijds te werken om de hypotheek af te betalen. Nu is het niet meer mogelijk om met twee voltijds werkende ouders dergelijke woonst af te betalen. Zoiets dringt tot wereldvreemde experts en politici niet meer door.
De kinderen uit de middenklasse bereiden zich voor op een verpauperde toekomst. Die is te bekijken in de BBC-serie “Mood”, waarin de vrouwelijke rapper Nicole Lecky (zo knap als de door haar vertolkte titelsong) de hoofdrol speelt. Ze droomt ervan om een wereldster te worden en daardoor raakt ze verstrikt in het leventje van de influencers, die om het hoofd boven water te houden, moeten bijklussen met minder glamoureuze bezigheden. ‘Dat hoort er eenmaal bij,’ zegt de vriendin die het gemaakt heeft en haar in bescherming heeft genomen.
Je krijgt de indruk dat zowat alle wegen naar de doelstellingen van het WEF leiden tegenwoordig. Door de gestegen prijzen van levensonderhoud en de slecht betaalde snertjobs verpaupert de bevolking die niets meer heeft en gelukkig is, dank zij de chip in hun kop en de mediabagger die 24 uur op 24 wordt doorgeseind. De armen die vroeger als middenklasse nog ambachtelijk geoogst zeezout, ongeraffineerde suiker, eieren van gelukkige rondsnuisterende kipjes, melk van weidekoeien en ga zo maar door konden kopen, moeten het nu stellen met minderwaardige fabriekstroep verkrijgbaar met voedselbonnen. Maar zelfs als ze het konden bekostigen, dan gaat dat niet, want de hele ambachtelijke voedselketen is verdwenen. Dat werd dan weer gerealiseerd door het stikstofdecreet en de omkoperij van landbouwers die hun vruchtbaar akkerland in weiden of natuurgebied omvormen. Een evolutie die al heel lang bezig is, toen de EU nog EEG heette en de boeren hun koeien uit razernij door de Brusselse straten naar het parlement dreven. Dat was in 1971, jawel, toen alles nog peis en vree leek.
De toekomst zal in het oosten liggen, zeggen de molochs en ze vestigen zich daar al in afwachting. Het Chinese model zal dan, zoals voordien het Amerikaanse, zich over de hele wereld verspreiden. Het scenario van Mao dat op een versnelde wijze de basis legde voor de nieuwe totalitaire orde komt ook bij ons op kruissnelheid. De culturele revolutie vernietigt het verleden. De landbouwrevolutie vernietigt de boer en het land waar we met z’n allen van leven. De politieke revolutie vernietigt de democratie en installeert de “surveillance biosecurity state”. Een staaltje van dat laatste beleven we nu. Bij het stijgen van de sappen (voorjaar) en het dalen ervan (najaar) worden mensen meer ziek en sterven er ook meer. Keelontstekingen, griep, allergieën en verkoudheden komen dan ook meer voor. Hiervan wordt nu weer geprofiteerd om het verkoudheidsvirus corona opnieuw te gebruiken. Een lockdown in China, een opstoot in Zuid-Korea (het komt weer uit het oosten) en hop, we zijn weer vertrokken. Gooi de maskers nog niet weg. De eerste klachten van de ziekenhuizen duiken weer op. Er is nog geen enorme toeloop, maar omdat iedereen die voor een behandeling binnenkomt en positief test op corona weer een speciale kamer en verpleging nodig heeft, worden de minder dringende operaties alvast uitgesteld. De coronaterreur is een blijvertje. Vooral nu de oorlog in Oekraïne op apegapen ligt. Wat niet belet dat hij desgewenst nog kan aangewakkerd worden. De honger begint toe te slaan in gebieden die al kwetsbaar waren. Ook bij ons waren de schappen met bloem zo goed als leeg. Bij de bijen zorgt het voedsel dat de larve krijgt of ze zal uitgroeien tot een werkster of een koningin. De propolis zorgt dan weer om virussen en bacteriën te weren. En ik die dacht dat de wereldhervormers een reptielenbrein hadden.
Maar nee mensen, laten we ernstig blijven. Het gaat ten slotte om ons leven en dat van onze kinderen. Wie weet menen deze mensen het goed met ons. Misschien willen ze wel iedereen gelijk en zonder bezit maken: alle plutocraten, alle investment bankers, alle hedgefund speculanten, Bill Gates, de Rockefellers, George Soros, Warren Buffet, Klaus Schwab… Dan kan ik het hen gemakkelijk maken. In plaats van die 17 SFG’s, toch wel een hele boterham, streef er maar naar één: schakel het winstprincipe in de economie uit. Maak van de economie het levensnoodzakelijk instrument voor ALLE mensen op aarde. Ik kan er zelfs het idee voor zo’n icoontje bij geven: een rood hartje gevormd door twee handen, – je kent dat wel van de VIP’s die dit voortdurend rondstrooien -, op een wit veld. Een wereld van liefde en onschuld. Zou dat geen supercalifragilisticexpialidocious SDG zijn?
