In een oudere video op The Corbett Report leerde ik het begrip kennen: kunstmatige schaarste. Het was al een verhaal van eeuwen geleden, want het ging over de aardappel die in onze contreien geïntroduceerd moest worden. Zoals de meesten weten is onze goeie, ouwe patat niet inheems, maar meegebracht door de conquistadores in de 16de eeuw. De Inca’s verbouwden deze knol op plekken in de Andes, waar geen andere gewassen wilden groeien. Omdat ons volk er niet aan wou bedacht een pientere handelaar een list. Hij verspreidde het gerucht dat aardappelen zeer schaars waren, zodat je dit unieke, exotische product uit Peru maar snel moest kopen. De rest is geschiedenis.
Deze anekdote herinnerde ik me toen me duidelijk werd dat de energieprijzen al dramatisch gestegen waren nog voor de Russische inval in Oekraïne. Dit wordt nu stelselmatig onder de mat geveegd. Wat verklaart die stijging? De economie viel niet stil tijdens de coronacrisis. De vrachtwagens en camionettes jakkerden nog meer dan anders over de wegen. De particulier reed minder met de wagen, maar verbruikte dan weer meer in eigen huis, door het thuiswerken en online onderwijs van de kroost. De gestegen vraag kan een prijsverhoging veroorzaakt hebben. Bovendien was bij de beursjongens de lust om in fossiele brandstoffen de kost te verdienen al wat gedempt, dank zij de vergroening van de energiemarkt. Als klap op de vuurpijl krijgen we dan de oorlog in Oekraïne en wat blijkt? Plots worden we met de neus op de feiten gedrukt, heel veel van onze fossiele brandstoffen komen verdorie uit Rusland en Oekraïne. Dat we dat niet konden voorzien.
Omdat transport en productie nog veel op die vermaledijde olie en gas rekenen, wordt alles duurder en kan de kleine burger zijn rekeningen niet meer betalen. Er komen nog andere mankementen aan het licht. Men wist blijkbaar ook niet dat veel van ons graan uit Oekraïne en zijn agressor komt. Dra gaat de goegemeente bloem hamsteren, wat de prijs ook nog meer de hoogte in jaagt. Er zijn trouwens nog andere belangrijke grondstoffen die vooral uit de oorlogsregio komen, zoals o.m. neon dat gebruikt wordt voor geheugenchips en lasers. Hoe komt het toch dat al die economische sancties ons meer pijn doen dan degene die men wil beletten om nog meer geld binnen te rijven? Hoe komt het dat men wel de gastankers uit de VS mag aanvaarden, die niet alleen een milieubedreiging voor de oceaan zijn, maar ook afkomstig van het zeer milieuvervuilende fracking? Pikant detail: als de gas- en olieprijs laag zijn, kan fracking niet concurreren, omwille van de hoge exploitatiekosten. Is dit alles aanvaardbaar als het enkel bedoeld is om Poetin terug te fluiten? Is het sop de kool wel waard? Het doet me denken aan de lockdowns en de vernietiging van het economische en sociale weefsel tijdens de coronahetze. Het is net als toen… met een kanon op een mug schieten.
Manipulatie met handelsgoederen om schandalige winsten te creëren is van alle tijden. Oorlogen winnen door belegering en uithongering eveneens. Zo hoorde ik ooit een expert uitleggen hoe de vier voedselgiganten die deze markt monopoliseren te werk gingen in de arme landen waar ze opereerden. Ze kochten graan op tegen minimumprijzen en sloegen die op in enorme silo’s. Daardoor ontstond een kunstmatige schaarste die de prijzen omhoog joeg zodat ze maximale winsten konden maken. De lokale boer had uiteraard niet de middelen om dure opslagcapaciteit te betalen en was de pineut. Daarom was dat ook de eerste vraag die ik me stelde toen men beweerde dat de energieprijzen tijdens corona waren gedaald wegens minder vraag en daarna verhoogd door de gestegen vraag. Waar is die enorme voorraad dan naartoe, vroeg ik me af. Maar zo werkt het economische spel. Speculatie houdt geen rekening met het heden, maar met de toekomst.
Begrippen die ons steeds als gunstig werden voorgesteld, verliezen nu hun waarde. De fouten van de globalisering komen nu aan het licht. Te veel productie toevertrouwen aan één werkhuis in de wereld, China, veroorzaakt afhankelijkheid en tekorten. Just-in-time leveringen waardoor de industrie de kosten voor stockage naar de leveranciers kon doorschuiven zijn nu ook catastrofaal gebleken. Maar toch blijf ik naar lichtpuntjes zoeken, vaak tevergeefs. Toen ik de Europese commissaris voor milieu hoorde verkondigen dat we alles duurzamer moesten maken, herstelbaar, herbruikbaar en recycleerbaar, dan dacht ik: ja, ze hebben het eindelijk begrepen. Maar nog tijdens dit item werden beelden getoond van de eeuwig voortsnellende banden in de 24 op 24 uur operationele fabrieken en toen begon het me duidelijk te worden. Nee, dit ging niet over meubelen die een mensenleven meegaan, of schoenen op maat gemaakt die je kunt laten verzolen tot ze echt versleten zijn, of kleding die zo mooi en degelijk is dat je er niet van wil scheiden. Dit ging over bomen omhakken voor wegwerpmeubelen en dan wat schriele, snelgroeiende boompjes planten, over schoenen in niet-dierlijke kunststof, dure merkkleding, door slaven gemaakt, die je daarna in tweedehandsboetieks op of internet-veilingsites kunt kopen. Dit ging over steeds meer transport, verwerking en een verdere uitputting van onze vermoeide planeet. Want duurzaamheid is een rekbaar begrip. Er worden nu modulaire smartfoons gemaakt, die je kunt herstellen als je scherm of je batterij stuk is. De beschikbaarheid van vervangstukken wordt tot vijf jaar gegarandeerd. Vijf jaar. Hoe lang gaan die andere dan mee?
Ondertussen wordt onze energievoorziening steeds fragieler. Blijkt dat het dure vloeibare gas dat we van overzee zouden invoeren nog een probleem schept. Om dat te gebruiken moet het eerst bewerkt worden en Spanje zou hierin een belangrijke rol spelen. Maar de pijplijn die ooit werd begonnen eindigt ergens aan de grens met Frankrijk in een mooi natuurgebied. Het zou vijf jaar duren om ze door te trekken. De actiegroepen voor natuurbehoud niet meegerekend wellicht. En dan verwondert onze staatsradio zich erover dat jongeren de onzin op de sociale media niet meer aankunnen en massaal afhaken. Ze vinden dat spijtig omdat ze er heilig van overtuigd zijn dat alleen zij de waarheid verkondigen. Ik zou zeggen: soms de halve waarheid. Die van het Amerikaanse gas dat ons zal redden. Die van het Russische gas die we in roebel moeten betalen. Dat is nog zo’n verdraaiing van de feiten. Dan denk je, die Poetin, nu moeten we al roebels gaan inkopen. Maar dan blijkt dat we rustig in euro, zelfs in dollar mogen betalen en dat de Russische bank die in roebel omzet.
De waarheid toedekken is ook een techniek. Een bijzonder interessante docu op Arte friste weer maar eens mijn geheugen op over het verdrag van Trianon, dat Europa verdeelde na de eerste wereldoorlog. Voor Hongarije was dat een zware slag omdat ze zowat 2/3de van hun grondgebied verloren, net de meest waardevolle. Kun je je dat voorstellen? Je familie, je werkgelegenheid, je bedrijf en al je staatsinstellingen bevinden zich plots in het buitenland. En dan na de tweede wereldoorlog weer overgeleverd worden aan de communisten. En als je dan opstaat tegen de bezetter, dan laten ze je in de steek. Ik begreep ineens waarom Orban zo op zijn soevereiniteit staat, net als de meerderheid van de burgers. Ik begrijp ook waarom er zeer snel een tweede wereldoorlog uitbrak. Je zou kunnen denken dat dit uitlokking was. Maar het kan ook machtsgeilheid of pure hebzucht zijn. En zo is het altijd. Is het gepland? Is het onvermijdelijk? Is het de condition humaine?
Als je de geschiedenis van de mensheid bekijkt, – de min of meer gekende van pakweg 3000 jaar geleden – dan zien we dat er altijd wel een of andere dictatuur is geweest die zich uitbreidde en uitbreidde tot ze er aan ten onder ging. Nu leven we toch al een dikke eeuw onder een dictatuur die bezig is de hele wereld in te nemen. Een wereldmacht die doodserieus verklaart dat hun land eerst komt. Me dunkt dat deze olie- en gascrisis dit eens te meer duidelijk maakt. Onze regering voert nu gesprekken over de begroting en je merkt al dat de staatsschuld zo gigantisch is dat we ze met onze spaarcentjes niet meer kunnen betalen. In 2008 ging dat nog wel, maar dat was nog maar het begin van de schuldslavernij. Momenteel hebben diverse crisissen, zoals die van de banken, corona en de oorlog ons verder in de onderwerping aan de werelddictatuur geduwd. Het lijkt er op dat enkel twee belangrijke spelers nog dwars liggen en dat zijn Rusland en China. Is het daarom dat zowel Poetin als zijn Chinese tegenhanger leiders voor het leven zijn? Denken ze dat ze via de gekende regimewissel door poppetjes van de wereldregering zullen vervangen worden? Dat moet dan zo tegen 2050 zijn, het jaar 0 voor de Great Reset. Het jaar dat we allemaal zullen zeggen: ‘ik bezit niets, ik weet niets, ik ben niets, maar ik ben gelukkig.’
Nee, ik vind het niet erg dat de jeugd afhaakt omdat ze geen “fake news” willen. Laat ze hun ogen, hun oren en al hun zintuigen gebruiken om onze prachtige aarde met zijn boeiende schepsels vrij en vrank te ontdekken. Denk je eens in hoe mooi het leven zou kunnen zijn in een wereld waarin we onszelf kunnen zijn, onbevooroordeeld en zonder bemoeienis van megalomane gekken. Leven, leren, werken zoals je zelf wil, zonder je digitale tiran. Zou dat geen beter plan zijn?
Mooi geschreven. Vanuit de Westerse overdaad en het heilige geloof in de menselijke maakbaarheid. Waaraan het gros van de mensheid part noch deel heeft.
De ‘prachtige aarde’ leeg geroofd en verschroeid. De welvaartsmens leeft op de pof en heeft zelfs vergeten een stukje leefbaarheid te reserveren voor volgende generaties.
Zij die de ‘Reset’ en het herstel van het natuurlijke evenwicht doorstaan zullen het wellicht ooit (weer) opnieuw mogen proberen. Wetend dat de droom van een ‘aards paradijs’ ook dan een illusie zal blijken.