Eergisteren (6 juli) hebben de leden van het Europees Parlement de verordening betreffende de controle op chatberichten aangenomen, die aanbieders van e-mail en messaging in staat stelt om privéberichten zonder onderscheid en in realtime te doorzoeken op verdachte inhoud en deze aan de politie te melden (“ePrivacy-vrijstellingsverordening”). Een meerderheid van 537 stemmen, 133 stemmen tegen en 24 onthoudingen, steunde de verordening. Het stelt aanbieders van e-mail, messaging en chat in staat alle elektronische correspondentie te doorzoeken met behulp van ontransparante databases en foutengevoelige “kunstmatige intelligentie”. Hoewel deze algoritmen worden verondersteld te zoeken naar mogelijke kinderporno en uitlokking van minderjarigen, is tot 86% van de berichten die bij de politie worden gemeld niet crimineel en worden gebruikers ten onrechte verdacht – 30% van hen minderjarigen.
Het EP-lid, schaduwrapporteur en burgerrechtenactivist Dr. Patrick Breyer (Piratenpartij, Fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie) bekritiseert:
“De aanneming van de eerste EU-verordening inzake massatoezicht is een zwarte dag voor al diegenen die rekenen op onpartijdige en vertrouwelijke communicatie en advies, zoals slachtoffers van misbruik en persvoorlichters. De verordening betekent de doodsteek voor de digitale privacy van correspondentie. Het is in het algemeen een dambreuk in de richting van verdenkingsloos toezicht op privéruimten door bedrijven – met deze totalitaire logica zouden ook onze post, onze smartphones of onze slaapkamers onder toezicht kunnen worden geplaatst. Dergelijke aanklaagmachines op ons loslaten is ondoeltreffend, onwettig en onverantwoordelijk.
Het lukraak zoeken in het donker is de verkeerde manier om kinderen te beschermen en brengt hen zelfs in gevaar doordat hun privé-opnamen in verkeerde handen kunnen vallen, waardoor kinderen vele malen gecriminaliseerd worden. Overwerkte rechercheurs worden duizenden keren opgehouden met het uitzoeken van strafrechtelijk irrelevante berichten. Slachtoffers van zo’n afschuwelijke misdaad als seksueel misbruik van kinderen hebben recht op maatregelen die misbruik in de eerste plaats voorkomen. Het zou bijvoorbeeld goed zijn meer undercover-onderzoek te doen naar kinderporno-netwerken en de jarenlange achterstand bij de verwerking van huiszoekingen en de evaluatie van in beslag genomen gegevensdragers door de politie weg te werken”.
Deze verordening schendt grondrechten, rechtszaak in voorbereiding
De EU-verordening inzake chatcontrole is door een voormalig rechter van het Europees Hof van Justitie in strijd met de grondrechten bevonden. Dr. Patrick Breyer wil het voor de rechter brengen en is al op zoek naar slachtoffers van misbruik die als klagers willen optreden.
“Slachtoffers van misbruik worden bijzonder benadeeld door een verdenkingsloze screening van berichten,” aldus Breyer. “Vooral slachtoffers van seksueel geweld zijn afhankelijk van de mogelijkheid om veilig en vertrouwelijk te communiceren. Ruimten voor een veilige uitwisseling met elkaar of met therapeuten en advocaten, bijvoorbeeld, helpen slachtoffers om hun ervaringen te verwerken. Deze veilige ruimtes worden hen nu ontnomen door chat controle. Dit kan slachtoffers ervan weerhouden hulp en steun te zoeken. We moeten hier tegen in opstand komen!”
In 2020 heeft de Europese Commissie een overgangsregeling voorgesteld om alle privé-chats, -berichten en -e-mails te kunnen scannen op illegale afbeeldingen van minderjarigen en pogingen om met hen in contact te komen. Dit is om providers in staat te stellen alle berichten te scannen op verdachte teksten en afbeeldingen. Dit gebeurt in een volledig geautomatiseerd proces en met gebruikmaking van foutgevoelige “kunstmatige intelligentie”. Indien een algoritme een bericht verdacht acht, worden de inhoud en de metagegevens automatisch en zonder menselijke controle doorgestuurd naar een particuliere organisatie in de VS en van daaruit naar nationale politieautoriteiten wereldwijd. De gemelde gebruikers worden niet op de hoogte gebracht.
Onder meer de federale commissaris voor gegevensbescherming, de Duitse orde van advocaten en de Duitse orde van advocaten hebben zich uitgesproken tegen de procedure van algemene chatmonitoring. Volgens een representatieve enquête is 72% van de EU-burgers gekant tegen het zonder bevelschrift doorlichten van hun privé-communicatie. Breyer heeft vorig jaar bij de Ierse gegevensbeschermingsautoriteit een klacht ingediend tegen Google en Facebook.
Aanscherping gepland: Weerstand tegen de eis om berichten te doorzoeken en veilige encryptie te ondermijnen
De Europese Commissie heeft al een vervolgverordening aangekondigd om de controle op het chatten te verscherpen. Hoewel de vandaag overeengekomen verordening aanbieders toestaat privé-berichten te doorzoeken op opvallend materiaal, is de vervolgverordening bedoeld om alle aanbieders van e-mail en messaging te dwingen automatische screening van berichten toe te passen. Voorheen beveiligde end-to-end versleutelde messenger diensten zoals Whatsapp of Signal, dit zou hen dwingen om een achterdeur te installeren.
Zoals inmiddels bekend is geworden, is de weerstand groot: uit een openbare enquête (raadpleging) van de EU-Commissie over dit project bleek dat 51% van de respondenten een verplichting tot chatcontrole voor aanbieders van e-mail en messaging afwijst. De respondenten zijn nog duidelijker gekant tegen de toepassing van automatische berichtenscanning op end-to-end geëncrypteerde communicatie-inhoud: 80% van de respondenten wil niet dat chatcontrole ook wordt toegepast op geëncrypteerde berichten.
Als gevolg van wijdverbreid protest heeft de EU-commissaris voor Binnenlandse Zaken de indiening van de nieuwe verordening uitgesteld tot september 2021.
Meer informatie over chatcontrole: www.chatkontrolle.de
De plenaire toespraak van gisteren van Dr. Patrick Breyer:
Alle parlementsleden hebben vorige week geopende post ontvangen. Zo zou het eruit zien als al uw post zonder verdenking zou worden geopend en gescand, en verdachte inhoud aan de politie zou worden overhandigd. Onvoorstelbaar? Dat is precies wat er met de eerste EU-verordening over massatoezicht zal worden toegestaan voor onze elektronische post.
Commissaris, u beschermt kinderen niet tegen misbruik met deze verdenkingsmachines. Kinderporno organisaties gebruiken geen Facebook of Google! Volgens politieheffingen treft tot 86% van de geautomatiseerde misdaadaangiften onschuldige mensen!
Ik ben zelf een vader. Ik wil dat mijn kind effectief beschermd wordt. En dat het nog steeds is toegestaan om op te groeien met privé ruimtes en privé gesprekken. Kinderen en jongeren hebben ook een fundamenteel recht op privacy, en deze illegale vrijstellingsverordening maakt inbreuk op dit fundamentele recht! Volgens deze totalitaire logica zouden zelfs onze slaapkamers onder voortdurende bewaking moeten staan als potentiële mogelijkheden voor misbruik, wat bent u hierna van plan?
72% van de EU-burgers wil niet dat hun privé- en intieme berichten en chats, inclusief naaktfoto’s, zonder verdenking worden afgeluisterd door particuliere ondernemingen – respecteer dat!
Ik sluit af met de woorden van een slachtoffer van misbruik die schrijft: “Ik had geen vertrouwelijke communicatiemiddelen toen ik werd verkracht. Al mijn communicatie werd in de gaten gehouden door de misbruikers. Voor slachtoffers van misbruik is het onvervangbaar om in een beschermde ruimte vrijuit te kunnen spreken over wat zij hebben geleden. Het Europees Parlement zal stemmen om deze veiligheid weg te nemen van overlevenden. Deze verordening zal misbruik ondergronds drijven, waardoor het veel moeilijker op te sporen zal zijn.”
De EU wil alle privé-chats, -berichten en -e-mails automatisch laten doorzoeken op verdachte inhoud, in het algemeen en zonder onderscheid te maken. Het verklaarde doel: het vervolgen van kinderpornografie. Het resultaat: Massasurveillance door volledig geautomatiseerde controle van berichten en chats in real time en het einde van de geheimhouding van digitale correspondentie. Op 26 mei 2021 stemde een meerderheid van de EP-leden in de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE) voor de overeenkomst die het vrijwillige gebruik van chatcontrole door onlinedienstenaanbieders mogelijk maakt. En ten slotte heeft een meerderheid van de leden van het Europees Parlement op 6 juli 2021 de wetgeving inzake chatcontrole goedgekeurd
Het einde van de privacy van digitale correspondentie
Die chatcontrol betekent dat de EU alle privé-chats, -berichten en -e-mails automatisch wil laten doorzoeken op verdachte inhoud, in het algemeen en zonder onderscheid te maken. Het verklaarde doel: het vervolgen van kinderpornografie. Het resultaat: Massasurveillance door volledig geautomatiseerde controle van berichten en chats in real time en het einde van de geheimhouding van digitale correspondentie.
Chatcontrol 2.0 zal spoedig volgen
Maar dit is niet het einde van het verhaal: Voor het najaar van 2021 kondigde de Europese Commissie aan dat zij een vervolgwetgeving zal voorstellen die het gebruik van chatcontrol verplicht zal stellen voor alle aanbieders van e-mail en messenger. Deze wetgeving zou dan ook van invloed kunnen zijn op veilig end-to-end versleutelde communicatie.
Hoe zijn we hier gekomen?
In 2020 heeft de Europese Commissie “tijdelijke” wetgeving voorgesteld om alle privé-chats, -berichten en -e-mails te kunnen doorzoeken op illegale afbeeldingen van minderjarigen en pogingen tot het leggen van contacten met minderjarigen. Dit moet de aanbieders van Facebook Messenger, Gmail, et al. in staat stellen elk bericht te scannen op verdachte tekst en afbeeldingen. Dit gebeurt in een volledig geautomatiseerd proces en met behulp van foutgevoelige “kunstmatige intelligentie”. Als een algoritme een bericht verdacht vindt, worden de inhoud en de metagegevens automatisch en zonder menselijke controle doorgegeven aan een particuliere organisatie in de VS en van daaruit aan nationale politieautoriteiten wereldwijd. De gemelde gebruikers worden niet op de hoogte gebracht.
Sommige Amerikaanse aanbieders van diensten als Gmail en Outlook.com voeren dergelijke geautomatiseerde controles van berichten en chats reeds uit. Met een tweede stuk wetgeving wil de EU-Commissie alle aanbieders van chat-, messaging- en e-maildiensten verplichten deze technologie voor massatoezicht in te zetten. Tegelijkertijd blijkt uit een in maart 2021 gehouden representatieve enquête duidelijk dat een meerderheid van de Europeanen tegen het gebruik van chatcontrole is (Gedetailleerde pollresultaten hier).
Wat voor invloed heeft dit op jou?
- Al uw chatgesprekken en e-mails worden automatisch doorzocht op verdachte inhoud. Niets blijft vertrouwelijk of geheim. Er is geen gerechtelijk bevel nodig of een eerste verdenking voor het doorzoeken van uw berichten. Het gebeurt altijd en automatisch.
- Als een algoritme de inhoud van een bericht als verdacht classificeert, kunnen uw privé- of intieme foto’s worden bekeken door personeel en contractanten van internationale bedrijven en politieautoriteiten. Ook kunnen uw privé naaktfoto’s worden bekeken door mensen die u niet kent en in wiens handen uw foto’s niet veilig zijn.
- Flirts en sextings kunnen worden gelezen door personeel en contractanten van internationale bedrijven en politieautoriteiten, omdat tekstherkenningsfilters die op zoek zijn naar “kinderlokkerij” vaak ten onrechte intieme chats markeren.
- Je kunt ten onrechte worden aangegeven en onderzocht op vermeende verspreiding van materiaal over seksueel misbruik van kinderen. Het is bekend dat chat- en berichtcontrolealgoritmen bijvoorbeeld volstrekt legale vakantiefoto’s van kinderen op een strand markeren. Volgens de Zwitserse federale politie blijkt 86% van alle door machines gegenereerde aangiften zonder grond te zijn. 40% van alle strafrechtelijke onderzoeken die in Duitsland worden ingesteld wegens “kinderpornografie” is gericht tegen minderjarigen.
- Bij uw volgende reis overzee kunt u grote problemen verwachten. Machinaal gegenereerde rapporten over uw communicatie kunnen zijn doorgegeven aan andere landen, zoals de VS, waar geen sprake is van gegevensprivacy – met niet te overziene gevolgen.
- Inlichtingendiensten en hackers kunnen uw privéchats en -e-mails bespioneren. De deur staat open voor iedereen met de technische middelen om uw berichten te lezen als de veilige encryptie wordt opgeheven om berichten te kunnen screenen.
- Dit is nog maar het begin. Als de technologie voor het controleren van berichten en chats eenmaal is ingevoerd, wordt het heel gemakkelijk om ze voor andere doeleinden te gebruiken. En wie garandeert ons dat deze incriminatiemachines in de toekomst niet zullen worden gebruikt op onze smartphones en laptops?
Persoonlijke kanttekening die we hier nog willen bijzetten is dat we nooit geloven dat dit beperkt blijft op het scannen van berichten ter controle van kindermisbruik. Een kritisch bericht over de overheid het coronabeleid of de vaccinaties? Dit is het begin van het einde van vrije meningsuiting.
