Je hoeft geen geestesgenoot van ‘t Scheldt te zijn om de inval en inbeslagname van de computers van deze digitale krant een aanslag op de vrije meningsuiting te vinden. Je zou voor de lol eens “Het laatste nieuws” van de vroege twintigste eeuw moeten lezen, vooral het woord van de hoofdredacteur. De beledigende termen die daar door liberalen worden gebruikt om die verdomde katholieken te jennen zijn de satire voorbij. Dat ging zo in de politiek toen. Tot nu blijkbaar. Persmisdrijven zijn het nieuwe wapen van de regerende meerderheid geworden. Want het gaat hier om een klacht tegen racisme van het blad, gepleegd tegen de secretaresse van de liberale partijvoorzitter. Dat ‘t Scheldt ook financieel gesjoemel (nog steeds vermeend?) met belastinggeld van de heersende klasse aan het licht bracht geeft het geheel een ranzig tintje. Nu is er wat satire of humor betreft niet altijd sprake van goede smaak. Ik vind, maar dat is mijn persoonlijke mening, dat lachen met de underdog altijd een wrang vleugje heeft. Ik weet het, die gehandicapten lachen met hun eigen ongeluk, de zwarten kunnen mekaar ongehinderd met het n-woord (oppassen Eva!) begroeten en er zijn jodenmoppen die je liever niet verder verteld. Maar in deze gevallen mag dat volgens mij. De beste humor is nog altijd die waarbij je jezelf en je cultuurgemeenschap door de hekel haalt. Dat is pas een teken van volwassenheid, zelfrelativering, zelfspot, Lenny Bruce (de liberalen begrijpen alles behalve degenen die niet dezelfde mening hebben)… zalig gewoon. Er waren nog van die standup comedians die je met een kwinkslag deden nadenken over belangrijke maatschappelijke problemen. Vaak waren ze niet echt grappig, omdat ze de vinger in de wonde draaiden en ze waren bijna allemaal tragische figuren. Wellicht waren hun grappen ook bedoeld om zelf in het reine te komen met een onrechtvaardige wereld. Wegens de coronamaatregelen kunnen deze komieken ook niet meer live optreden. Daarvoor waren ze al gekortwiekt door dezelfde censuur die nu de onafhankelijke pers te beurt valt. Blijf weg van Black Lives Matter. Blijf weg van Me-too. Blijf weg van de moslims, tenzij de conferencier er zelf een is.
In zijn “Road to serfdom” voorspelt Hayek dat de uitbreiding van de staat zal leiden tot een machtsovername door belangengroepen met een eigen visie die de traditionele levenswijze en principes zullen vernietigen. Hij heeft deels gelijk gehad, omdat dit nu overduidelijk wordt, maar ook deels ongelijk omdat juist Reagan, Tatcher, Verhofstadt en later zelfs de derde-wegsocialisten zoals Blair het staatsapparaat drastisch hebben beperkt, door privatiseringen, afbouw parastatalen en niet in het minst het verlies van controle controle over het geld. Hierdoor hebben ze juist de deur wijdopen gezet voor belangengroepen om hun agenda door te voeren. Van de sociale ellende die de neoliberale school veroorzaakte zijn we dan geëvolueerd naar een zo goed als totalitair corporatisme waar commerciële mastodonten heden en toekomst bepalen.
Het spreekt vanzelf dat de manier waarop mensen voor de belangenkar van de happy few worden gespannen niet meer overeenkomt met de brute dwang van het verleden. Fijnzinige technieken, afkomstig uit de propaganda, reclame en marketing die al lang psychologische experimenten toepasten om mensen ertoe te overhalen hun producten – politiek wordt behandeld als een product – te kopen. Dat merk je ook duidelijk als je de politici van nu aan het woord hoort. Ze gebruiken net dezelfde tone of voice en ontwijkingsmechanismen als de woordvoerders van de grootindustrie om kritische interviewers te woord te staan. Hun uiterlijk is afgestemd op de doelgroep die ze willen bereiken en het imago dat ze willen uitstralen. Als ze instemming van jongeren wensen vermommen ze zich in een cool personage met trendy sneakers en spreken ze het gepaste taaltje. Als ze zich tot de volwassen, hardwerkende burger richten gaan ze keurig in pak gekleed, netjes gekapt en spreken ze het ABN van hun voorouders. Het veelvuldig gebruik van ambtelijke taal is wellicht het gevolg van hun veelal juridische achtergrond, maar dient ook om hun argumenten een voor de leek onbegrijpelijke sérieux te geven.
Soms mag het ook pathetisch, bij massale volksonrust, zoals je kon merken aan de democratische voorzitster Nancy Pelosi, in haar dramatische toespraak bij de veroordeling van de politieagent die George Flloyd doodde. Ik vind dat deze politica de perfecte belichaming is van de tactiek waarmee de wereldwijde ideologische meerderheid haar levensvisie aan iedereen wil opdringen: passieve agressiviteit en hypocrisie. Ooit zag ik haar met de familie, kinderen en kleinkinderen, in een hamburgerrestaurant, uitgedost in het karakteristieke uniformpje, armen en daklozen bedienen. Het was een jaarlijks terugkerend fenomeen om haar kroost nederigheid te leren en als kennismaking met de onderkant van de samenleving. Dat is toch schattig en zo goed bedoeld, niet? Daarvoor had ik haar dochter leren kennen, die toen meereisde in het zog van de embedded verslaggevers met het verkiezingsvliegtuig van Bush jr. Zijzelf en ook de toekomstige president maakten grapjes tegen mekaar en kwamen zeer sympathiek over. Ze huwde later met een ook al heel sympathieke Nederlander, die ik heel graag hoor vertellen over de USA. Dat vonden onze media ook wellicht, want hij kwam vaak aan bod in praatprogramma’s. Daar kwam wel een eind aan, toch voor eventjes, toen men vond dat hij misschien iets teveel de democratische kaart trok. Of zullen we zeggen, iets te duidelijk aantoonbaar. Maar het is een lieve man, ontwapenend en zelfs een beetje naïef. Je zou er zo een tweedehands auto van kopen.
Dat is precies het probleem met imagovorming. Aan de ene kant heb je de bullebakken, de rauwe kapitalisten, de wapenfreaks, zeg maar republikeinen en aan de andere kant heb je de onschuldige, milieuvriendelijke, sociaalvoelende en respectabele zakenlui, de democraten. In Europa ligt het iets anders, daar heb je het liberaal-socialistisch-groene kamp tegenover de gedoognationalisten en extreem-rechts, de laatste ook wel fascisten genoemd. Het is een ongelijke strijd. Laten we om het gemakkelijk te maken maar over links en rechts spreken. De rechtse groep gaat brullen, schuttingwoorden gebruiken, soms geweld, omdat ze vaak slachtoffer zijn van de linkse politiek. Kijk naar de industriële spooksteden met hun verarmde bevolking. Zo krijgen ze het imago van onbeschaafde sloebers, “deplorables” dus, bij ons “onfatsoenlijken”. De gedoogsocialisten hebben een deftiger en intellectueel uithangbord, maar op het politieke schouwtoneel komen ze niet echt te pas ondanks hun groeiende achterban. Aan de overzijde worden de rangen immers hermetisch gesloten.
De linkse groep heeft alles mee, alleen al omdat zij de show regisseren. Ze spreken netjes, zijn duur en trendy gekleed, blijven onder alle omstandigheden rustig en kunnen steeds een intelligente, met door hogere studies verkregen modewoorden, indruk wekken. Dit ondanks het feit dat ze nooit antwoorden op vragen, penibele vragen ontwijken en de aandacht voortdurend verleggen. Het vergt een hoge mate van hypocrisie om zo’n houding vol te houden en een uitzonderlijk talent voor passieve agressiviteit. Sommigen gaan zelfs zo ver dat ze zich beurs laten slagen om onrecht aan te klagen. Je zou dit uitlokking kunnen noemen. Het is een effectieve methode, maar is ze ethisch? Heiligt elk doel alle middelen?
De tweestrijd tussen links en rechts is grosso modo een gevecht van totale verandering tegen behoud en misschien wel zelfbehoud. De invloed van het postmodernisme en de studentenrevoltes van de zestiger jaren vorige eeuw hebben een klimaat van social justice geschapen dat zoals de meeste tendensen die vol goede wil beginnen uitmonden in een strijd voor fetisjen. Massale immigratie uit ontwikkelingslanden zonder enige identiteitscontrole zet niet alleen onze sociale voorzieningen onder druk, maar leidde tot terreurmisdaden die tot op de dag van vandaag voortduren. De focus op racisme en discriminatie leidt tot het wegvloeien van fondsen uit onze sociale kassen en corruptie, wat onlangs bij ons nog maar is gebleken. Ook de stringente milieuafspraken eisen veel investeringen die allemaal uit het krappe overheidsbudget moeten komen. Van de beloofde jobcreatie is tot nu toe weinig in huis gekomen, net als de economische groei die achterwege blijft. Daarbij komt nog dat de coronacrisis miljarden opeist en zal blijven opeisen, zonder dat daar enige compensatie van economische groei of banenwinst tegenover staat. Momenteel zijn we op een punt beland dat de staat zijn kerntaken, te weten de gezondheidszorg, het onderwijs, bestrijding georganiseerde misdaad niet meer ten volle nakomt. Ouders klagen opnieuw dat ze moeilijk een school van hun keuze vinden voor hun kinderen. Kinderopvang is al even problematisch. Huisartsen en tandartsen, zoals ik al eens heb aangehaald, vinden dat ze recht hebben op minder uren en meer vakantie en stoten patiënten af. Anderzijds is een jaarlijkse controle door de tandarts voorgeschreven om een lager tarief te kunnen genieten bij ingrepen wel verplicht. Chronische patiënten en hardwerkende burgers die regelmatig moeten langs gaan bij de huisarts wanneer ze een ziektebriefje of voorschrift voor medicijnen nodig hebben, komen zo in de problemen. Het probleem zou kunnen opgelost worden door meer artsen en tandartsen te laten afstuderen, maar toch blijft er een numerus clausus. Het veralgemeende afstandsonderwijs dat door de lockdowns werd opgelegd zal in de toekomst voor nog meer problemen zorgen. Alle beroepen waarbij praktijkervaring en stages op de werkvloer belangrijk is zullen op termijn deels verdwijnen en wie overblijft zal minder competent zijn. Je hoort nu al dat kinderen klagen dat ze geen toekomst meer zien. De verplichte eindtermen die vooral technologie in de kijker zetten laten geen geestelijke groei meer toe, waardoor onze jongeren niet meer naar zelfvervolmaking zullen streven en dus minder kritisch en weerbaar zullen worden. In dit verband verwijs ik naar het geval van prof. Mark Crispin Muller die aan NYU over propaganda doceerde en zelf van propaganda, maar dan de verkeerde, werd beticht en prompt door zijn universiteit opzij werd gezet. Het volledige verhaal met interview vindt u op het nog altijd onvolprezen corbettreport.com.
Dat er meer criminaliteit, van huishoudelijk en ander geweld, verkrachtingen en pedofilie tot drugsgerelateerde delicten met afpersing en bloedige afrekeningen, is ontstaan door de corona-aanpak horen we dagelijks in de klassieke media. Van plofkraken en gijzeling van juweliers en gezin hadden we al lang niet meergehoord. Dat er meer energie wordt gestoken in het beboeten van feestvierders, mensen die geen mondmasker dragen en andere plegers van inbreuken op de coronaregels, dan op misdadigers van gemeen recht is eveneens en weerkerend journaalitem.
Schijnheiligheid is ook duidelijk zichtbaar in het politieke narratief van tegenwoordig. Rond 1 mei, het feest van de arbeid ( Hoezo feest? Voor slecht betaalde, afstompende dwangarbeid? Arbeit macht
frei? ) werden weer de socialistische mantra’s bovengehaald. De afschaffing van patenten op vaccins voor arme landen klinkt fraai, ware het niet dat het hier niet echt om vaccins maar experimentele gentherapie gaat, een mening van een schare gelauwerde proffen. Dat het hier om een land als India gaat, een van de grootste producent van medicijnen en vaccins ter wereld, is op z’n minst bizar te noemen. Maar kom, we zitten hier in België om een absurditeit of meer niet verlegen. Dan de minimumlonen, een ander oud zeer dat in navolging van Joe Biden nog maar eens wordt opgevist. De praktijk heeft bewezen dat dit ogenschijnlijk rechtvaardig stokpaardje nefaste gevolgen kan hebben. Kleine kapitalisten hebben nu eenmaal de neiging om illegale arbeiders aan te trekken als ze te veel moeten betalen voor personeel of hun personeel harder te laten werken. In de VS is geen vakbondsvertegenwoordiging van betekenis meer. Of de kleine zelfstandigen geven er de brui aan. Of ze gaan failliet. Er wordt ook over noodfondsen gesproken die de bedrijven dan moeten ophoesten. Er wordt dan verwezen naar het zeer succesvolle noodfonds voor sluiting van ondernemingen. Fijn voor de mensen die van vandaag op morgen op straat staan, – nu ja, fijn, een pleister op een houten been, want je bent wel werkloos – maar kostelijk voor de maatschappij. Het bedrijf met minder dan vijftig werknemers gaat in faling en kan zijn personeelslasten netjes op het fonds afschuiven. Dit wordt wel gefinancierd door de ondernemingen, maar je weet hoe dat gaat met onkosten. Ze worden in de prijzen doorberekend zodat het uiteindelijk de belastingbetaler is die voor alles opdraait.
Voor de grote kapitalisten is een minimumloon pure winst. Ze kunnen nu stelselmatig al hun laaggeschoolde werknemers vervangen door hoger geschoolden, die ze dan een veel lager minimumloon betalen. Zo vallen de kwetsbare werknemers door goedbedoelde initiatieven helemaal uit de boot.
Een andere dada van de linkse club is het Keyensiaans recept van openbare werken als de economie stagneert. Biden komt er weer mee af en ook bij ons gaan ze weer volop aan de weg timmeren. Nu heeft het verleden bewezen dat dergelijke ingreep niets oplost. De New Deal van FDR die altijd wordt opgevoerd haalde de Amerikaanse economie niet uit het slop. Er was een tweede wereldoorlog en veel, heel veel bommen en bommenwerpers en tanks en coca-cola en chewinggum en hamburgers nodig om van de VS de economische supermacht van de wereld te maken, met Europa als begunstigde, maar ook als melkkoe. Wat het grandioze huizenproject in het VK heeft opgeleverd aan corruptie en gevaarlijk en later zelfs onbewoonbaar verklaarde woonblokken is nog te zien in een oude BBC-documentaire van Adam Curtis. Zelfs de verwoestende brand in zo’n torenflat met veel doden tot gevolg was daar een van de trieste naweeën van.
Je zou denken dat politici hier iets uit zouden leren. Maar nee, ze blijven maar op dezelfde kromme spijkers kloppen. Het is zoals dat bekende fenomeen dat in veel boeken en films wordt bespeeld: de held die een fout begaat, die probeert te verbergen en zich daardoor meer en meer in de problemen werkt. Kijk nu naar de beslissing om gascentrales te bouwen tegen alle regels van de CO2-beperking in. Wat gebeurt er? Zelfs de milieuorganisaties protesteren. Maar toch zullen ze er komen, ondanks gigantische schuldenberg die de corona-aanpak meebrengt. Net zoals de pandemiewet die de ongrondwettelijke kantjes van de regeringsbeslissingen moet afvijlen. Heil Hitler. (sarcasme!) Hij deed het ten minste nog openlijk, het parlement afschaffen. Het is dat achterbaks gedoe dat me stoort. Dan komt er weer een robbertje vechten over welke partijgenoot kan worden weggepromoveerd naar het Grondwettelijk Hof. Er wordt van uitgegaan dat objectiviteit bij deze rechtspraak bestaat uit het netjes verdelen van de politieke kandidaten volgens de ideologieën, pardon, volgens de salonfähige dan. Er werd even geaarzeld over NVA, maar die mocht toch. De extremen, Vlaams Belang en PVDA, mogen niet mee doen. Ze vertegenwoordigen dan wel een politieke ideologie die veel en een almaar groeiend aantel kiezers aantrekt, maar die horen niet bij het politiek-correcte clubje. Trouwens, hun aanhangers zullen bij de volgende lokale verkiezingen, (boempatsboem!) zonder opkomstplicht, niet meer gaan stemmen. Dat zijn volgens een studie toch maar laaggeschoolden, paupers, steuntrekkers… kortom de onfatsoenlijken. Ze zouden zich wel eens lelijk kunnen mispakken, maar ja, hun geloof in grafieken, peilingen en prognoses is groot. Voor het grondwettelijk hof steun ik Joke Schauvlieghe, alleen al om haar opmerking over de milieuactivisten en de staatsveiligheid. Ik weet wel dat ze het en petit comité voor de landbouwers, dixit haar kiespubliek, zei, maar het verraadt een zekere expertise.
Wat er ook van kome, het is duidelijk dat er paniekvoetbal wordt gespeeld en dat er op een lichtzinnige manier met remedies op korte termijn wordt gereageerd. In feite keren we terug naar de tijd van het modernisme met opnieuw dezelfde beate verering van de wetenschap. En als je even nadenkt dan weet je dat die niet alle wijsheid in pacht heeft. Een van de dingen die me uit de lessen fysica is bijgebleven was het begrip “axioma” dat aan de basis van alle wetenschappen ligt. Een axioma is iets dat wordt aangenomen en dus niet bewezen is. Als het niet door een ander axioma wordt tegengesproken wordt het een theorie. En als er andere axioma’s worden gevonden die het ondersteunen is het een stelling. Je ziet hoe wankel de basis voor onze wetenschappelijke kennis is. Geen wonder dat ze als politiek wapen zou gaan dienen. Het postmodernisme wilde ons ervan overtuigen dat ook wetenschap een sociaal-culturele constructie is, maar werd al snel de mond gesnoerd. Het totalitair maatschappelijk klimaat waarin we nu leven is daar een schisma van. Hierover kun je revelerende dingen lezen in het boek “Critical (doorgestreept) Cynical Theories. How activist scholarship made everything about race, gender and identity, and why this harms everybody” van Helen Pluckrose en James Lindsay. De titel wijst er al op dat ze geen fans van postmodernisme zijn, maar hun analyse ervan geeft grappig genoeg de juistheid van de standpunten ervan aan. Het probleem ligt immers niet bij de theorie, maar bij de toepassing ervan. Zo gaat dat met wijsgerige teksten, ze worden à volonté gebruikt, misbruikt, aangepast, deels toegepast of tot het extreme doorgedreven. Filosofen bieden geen oplossingen, maar denkrichtingen en het zijn de pragmatici die ze vertalen naar maatschappelijke instrumenten die maar al te vaak wapens voor onderdrukking worden. Precies dat is voor mij het hoofdthema van het postmodernisme.
Ik weet wel dat mensen niet met ratio kunnen overtuigd worden, maar het is al genoeg dat diegenen die nadenken en zich niet laten meeslepen door manipulatie of goedkope emoties genoeg leesvoer krijgen om zich staande te houden in het mediageweld. We worden immers overdonderd met nieuwe termen en voor de niet-ingewijde is het soms moeilijk om de diepere betekenis ervan te onderscheiden. Het Skandinavisch kapitalisme hoorde ik onlangs als modeterm gebruiken door een marketingprof. Dit is blijkbaar een verzoening van privébezit met door de staat opgelegde sociale voorzieningen. Een ander schisma, maar dan van het Angelsaksische kapitalisme, vermengd met het streng protestantse arbeidsethos en collectivisme. Je ziet wat er gebeurt als je heiliger wil zijn dan de paus. Je wordt gedwongen om het gelukkigste volk van de wereld te worden (sarcasme!).
Moeten we ons ongerust maken? Zullen we niet meer kunnen ontsnappen aan de nieuwe wereldorde? Ach, dat is al zo vaak geprobeerd. Welke utopieën zijn er niet al de revue gepasseerd zonder een happy end te kennen? De natuur en de mens als deel ervan hebben de neiging om langs kronkelige wegen toch altijd een ander doel te bereiken dan dat wat hen door de slavendrijvers wordt opgelegd. Misschien is dat wel de onzichtbare hand die ook de economie, een menselijke constructie, tegen alle menselijke wetten in leidt. Actie en reactie. Na het materialisme, de spiritualiteit. Misschien is dat god en god lacht wanneer mensen plannen maken.
Eva Frans
